Дыбыс қалай пайда болады?

Пән: Жаратылыстану

Орта мерзімді жоспар бөлімі:

Табиғат физикасы. Жарық, дыбыс,электерлік құбылыс,магниттілік.

Күні:

Сынып:  3«Г»-сынып

Мектеп:

Мұғалімнің аты-жөні:  Жетибаева С.Б.

Қатысқандар саны: 21

Қатыспағандар саны: 2

Сабақ тақырыбы

Дыбыс қалай пайда болады?

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу  мақсаттары

 (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.5.3.1 дыбыс қаттылығының дыбыс көзі мен қабылдағыш арасындағы қашықтыққа тәуелділігін түсіндіру.

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар: дыбыс қаттылығының дыбыс көзі мен қабылдағыш арасындағы қашықтыққа тәуелділігін түсіндіреді.

Көптеген оқушылар: қандай заттардың дыбыс шығаратынын біледі.

Кейбір оқушылар: дыбыстың қалай таралатынын түсінеді.

Бағалау критерийлері

дыбыс қаттылығының дыбыс көзі мен қабылдағыш арасындағы қашықтыққа тәуелділігін түсіндіреді.

қандай заттардың дыбыс шығаратынын біледі.

дыбыстың қалай таралатынын түсінеді.

Тілдік мақсаттар

Пәнге тән лексика мен терминология:

Тербеліс.

Диалог пен жазу үшін пайдалы сөздер мен тіркестер:

Қандай заттар дыбыс шығара алады?

Заттар дыбысты қалай шығарады?

Заттардың дыбысын қаттырақ шығару үшін не істеу керек?

Құндылықтарды дарыту

Оқушыларды бір-біріне деген құрмет көрсетуіне тәрбиелеу.

Пәнаралық байланыстар

Музыка,дүниетану,көркем еңбек

АКТ қолдану дағдылары

Аудиожазба,суреттер

Ресурстар

Топқа бөлуге арналған парақшалар,  жұмыс дәптері, қалам мен түрлі түсті қарындаш, стикер, видеоматериалдар., постер, кері байланыс парағы т.б

Бастапқы білім

Оқушылар табиғи және жасанды жарық көздері, дыбыс көздерін ажыратып, дыбыс қаттылығы бойынша дыбыс көздерін жіктей алады. Денелердің жарықты өткізу қасиеттері әр түрлі болатынын біледі, кейбір денелердің температурасын өлшей алады. Магниттердің қасиеттері мен пайдалану аясын біледі.

Сабақтың

Жоспарлан ған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

3-мин.

5 мин.

«Жүректен жүрекке» шаттық шеңбері:

/балалар шеңберде тұрады./

Саяхаттың басында қол ұстасып, бір-бірімізге күлімдей қарап, өзімізді қоршаған ортаға көңіл бөлейік.

Мына сұлу әлемде,

Адам өмір сүреді.

Үлкен мен кішіге,

Күн сәулесін төгеді.

/күнге қол былғайық/

Топқа бөлу:

Оқушыларды түрлі түсті қағаз қиындылары арқылы топқа бөлу.

1- топ. Қызыл

2 -топ. Жасыл

3 -топ.  Сары

1-тапсырма:

« Тыңда! Анықта!» әдісі арқылы тақырыпты ашу

Шарты:  (Оқушылар аудио жазба арқылы дыбыстар тыңдай отырып,  құстардың, музыкалық аспаптардың дыбысын табу, сұрақ жауап  арқылы жүзеге асырылады.

-Табиғи дыбыс көзі дегенді қалай түсінеміз?

- Жасанды дыбыс көздері дегенді қалай түсінеміз?

-Табиғи дыбыс пен жасанды дыбыс көздерінің ерекшеліктері неде?

- Қандай заттар дыбыс шығарады?

-Зат дыбысты қалай шығарады?

-Дыбысты қатырақ шығару үшін не істеу керек?

Қб: «Үш шапалақ» арқылы бағалау.

-Демек, біз бүгінгі сaбaқтa дыбыс турaлы білімімізді aсырaтын болaмыз.

Мақсаты: Қандай заттар дыбыс шығаратынын білесің;

                   Дыбыстың қалай таралатынын түсінесің.

«Жүректен жүрекке» сергіту жаттығуы.

Оқушыларды топтарға бөлуге арналған түрлі түсті қағаз

.

Барлық оқушыларға арналған сұрақтар

Сабақтың ортасы.

10 мин

4 мин.

№2.тапсырма:

Шарты:  «Пазыл құрайық» ойыны.

Үш топқа берілген түрлі түсті қағаз қиындыларының артқы жағында сурет бөлігі берілген,сол бөліктерді құрап,шыққан суретті сипаттап береді.

Жұмбақ: Құлағыңның түбінен   ызыңдайды, қонса - тым-тырыс». Бұл не? -Маса

 Маса ұшқанда, оның қанаты  дыбыс шығарады. Ол дыбыс өте жіңішке, өйткені маса қанатын тым тез қағады. Оған қарағанда қоңыздар қанатын баяу серпиді, сондықтан оның үні жуандау болады. Дыбыс ауада таралып  тербеліс тудырады.Мұндай қозғалысты тербеліс деп атайды. Шынында да,  стаканға қасық ақырын ғана тиіп кетсе,  зың ете түседі. Неге зыңылдайды? - қасық соғылғанда, стакан әйнегі болмашы ғана дірілдей бастайды. Сол сәтте стаканның айналасындағы ауа да дірілдеп, тербеліс болады. Ауаның дірілі біздің құлағымызға жетеді де, біз «зың» еткен дыбысты естиміз.

  Ай бетінде тұрып стаканды қасықпен соқсаң ешқандай да дыбыс шықпақайды.Ауа жоқ жерде, ғарышта да дыбыс болмайды.

ҚБ: «Бағдаршам»  арқылы бір-бірін бағалау.

Жеке жұмыс:

Жұмыс дәптері 46 бет. Менің музыкалық аспабым.

Өз ойыңнан музыкалық аспап жасап, суретін сал. Сұрақтарға жауап бер?

ҚБ:Мадақтау:

«Өте жақсы»

«Жақсы»

«Жарайсың!»

«Талпын!»

Белсенді оқу тапсырмаларына арналған сұрақтар.

Оқулықпен, дәптермен жұмыс

46 бет.

Сергіту сәті

2мин

Сергіту сәті.

Жел улейді у-у, (оқушылар қолдарын жоғары көтеріп,
теңселеді)Құйын келіп билейді зу-зу, (оқушылар бір орында айналады)Қатты, қатты жел соқты гу-гу, (оқушылар қолдарын жоғары көтеріп,
қайтадан теңселеді)
 Жаңбыр жауды тырс-тырс, (оқушылар партаның бетін
Саусақтарымен тырсылдатады) Найзағай жарқылдады  (оқушылар қол шапалақтайды Жаңбыр басылды, (оқушылар отырады)Күн ашылды. (оқушылар екі қолдарын жоғары  көтеріп, орындарынан тұрады)

Сабақтың соңы.

15 мин

2 мин

Жаңа білім мен тәжірибені қолдану

Топтық жұмыс. «Зертте»

Топтарға әртүрлі ыдыстар мен құралдар беріледі. Осы құралдардан топтаса отырып музыкалық аспаптар жасау.

 Көңілді оркестр .Балалар өздері жасаған музықалық аспаптарды пайдаланып, оркестр құрып, ойнату.
-Балалар, қай кезде дыбыс қатты шықты?
-Қай аспаптардың дыбысы қатты?
-Қайсысының дыбысы бәсеңдеу болды?

(ҚБ) “Бас бармақ” әдісі.

Рефлексия: -Қане, балалар!

-Сабақтың басында аталған мақсаттарға қол жеткіздік пе?

Не білдік, не үйрендік?

 -Оқыдық, салыстырдық.Тәжірибе де жасадық,

Кері байланыс «Желкенді кеме» әдісі

• Егер саған сабақ ұнаса және тапсырманың барлығы сәтті орындаған болсаң, желкенді жасыл түске боя.
• Егер сен сабақта белгілі бір қиындықты кездестірген болсаң, желкенді сары түске боя.

Егер саған сабақ барысында тапсырмаларды орындау қиын болып, мұғалімнің көмегі қажет болса, желкенді қызыл түске боя.

Ресурстар.

Бөтелке, тарелка, картон қағаздар, күріш, киім ілгіш, кілттер, сіріңке қорабы, қасықтар, түймелер және т.б.