«Ұлы Даланың дара тұлғасы» Сыныбы: 7 Ғ Мұғалім: Жолаушина Г.Г.

   Күні: 18.05.2021 ж          Сыныбы: 7 Ғ           Мұғалім: Жолаушина Г.Г.    

Мектеп:  Талапкер ауылының жалпы орта білім беретін мектебі                          

Сабақтың тақырыбы:

«Ұлы Даланың дара тұлғасы»

Сабақтын мақсаты:

1. Халық жазушысы Олжас Сүлейменов туралы оқушылардың  таным, білім көкжиегін кеңейту.Оқушылардың ұлтжандылыққа, отансүйгіштікке тәрбиелеу.
2.  

Бағалау критерийі

Пәнаралық байланыс:

Көрнекілігі:

Нақыл сөздер

Слайд, видео

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Мұғалім әрекеті

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі.

5 мин

Сабақ барысы:

Ұйымдастыру.

Сәлемдесу. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.

Сабақтын ортасы

20 минут

1. Олжас Сүлейменов – ақын, Қазақстанның халық жазушысы, лингвист-зерттеуші, түрколог, танымал саясатшы, көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері. 1936 жылы 18 мамырда Алматы қаласында дүниеге келді. Олжас Сүлейменов кадрлық әскерилердің алғашқы буынының отбасынан шыққан. Оның әкесі – Бірінші Қазақ кавалериялық полкінің офицері. Сталиндік қуғын-сүргін Сүлейменовтер отбасын да айналып өтпейді.

Олжас бір жасқа толғанда әкесі Омар сол кездегі Қызыл Армияның басшылық құрамының үздік өкілдерінің көбі сияқты атылып кете барады. О. Сүлейменовтың әке жағынан ата-бабасы ақын, музыкант, жауынгер болса, ал шешесі жағынан – құрылысшы-саманшылар болған.

Олжастың атын Абылай ханның атты әскерінің оң қанатын басқарған жетінші атасы Олжабай батырдың құрметіне қойған.

Олжас 1954 жылы Мәншүк Мәметова атындағы №28 орта мектепті аяқтаған соң, С.М. Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің геологиялық барлау факультетіне оқуға түседі. Алайда ақындық қасиет оны өзінің өмір жолын қайта қарастыруға: инженер-геолог дипломын ысырып қоюға мәжбүрлейді. Ол 1958 жылы  Мәскеудегі А.М. Горький атындағы Әдебиет институтының Жоғары әдебиет курстарына оқуға түседі. Курстарды аяқтаған соң «Простор» журналының поэзия бөлімінің меңгерушісі, «Қазақфильм» киностудиясының сценарлық-редакциялық алқасының бас редакторы, Қазақстан Жазушылар одағының бірінші хатшысы, Қазақстан  Кинематографистері одағы басқармасының бірінші хатшысы, ССРО Жазушылар одағының хатшысы болып қызмет етті. 1991-1994 жылдары О. Сүлейменов шығармашылық жұмыста болды. Ол Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің Табиғатты пайдалану және экология комитетінің мүшесі, 1995 жылдан бастап 2001 жылға дейін  Қазақстан Республикасының Италиядағы Төтенше және өкілетті елшісі, кейін Грекияда, Мальтада дипломатиялық қызметтерде болды. 2001 жылдан бастап Қазақстан Республикасының  ЮНЕСКО-дағы (UNESCO) тұрақты өкілі.
Саяси қайраткер ретінде О. Сүлейменовтың беделі өте зор. Ол Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің 10-шы және 13-ші шақырылымдарының депутаты, ССРО Жоғарғы Кеңесінің 11-ші шақырылымының депутаты, ССРО Халық депутаты (1989-1991). Олжас Сүлейменов 1-ші дәрежелі «Барыс», Октябрь Революциясы, Еңбек Қызыл Ту ордендерімен, «Даңқ белгісі», медальдермен марапаттаған. Ол ҚазССР Мемлекеттік сыйлығының және Қазақстанның Лениндік комсомол сыйлығының лауреаты, «Тарлан» сыйлығының лауреаты.
О.Сүлейменовтың еңбек жолы Қазақстанның екі ірі одағымен – Жазушылар одағы және Кинемотографистер одағымен тығыз байланысты. Алматыда Азия мен Африка елдері жазушыларының 5-ші конференциясын өткізуді бастамалаған және ұйымдастырған осы Олжас Сүлейменов болатын. Соның кезінде қазақ кинемотографиясы кәсіби және талантты кино ретінде әлемдік танымалдыққа ие болды. «Қазақфильм» киностудиясы как «Қыз-Жібек», «Үрейлі таң», «Асудағы атылған оқ», «Көксерек» сияқты фильмдерді шығарған.
Аз уақытта Семей полигонындағы жарылыстарға тоқтау салуға қол жеткізген «Невада – Семей» қозғалысын құруы Олжас Сүлейменовтың қоғам қайраткері, саясаткер ретіндегі ерекше еңбегі болып табылады.  1991 жылдың 28 тамызы Қазақстан президенті Н.Назарбаев полигонды жабу туралы Жарлыққа қол қойды. Көлемді мемлекеттік және қоғамдық жұмыстармен айналысып жүрсе де, Олжас Сүлейменов, өзінің бірінші кезекте ақын, жазушы екенін есінен шығарған емес. Шығармашылық жұмыс – оның өмірлік серігі. Олжас – көптеген кітаптары түрлі тілдерге аударылып, басылып шыққан бүкіл әлемге танымал автор. Қазақ бола тұра, ол орыс тілінде жазса да, қазақ ақыны болып қалатыны сөзсіз. Ол өз халқын, өз отанын шын жүрегімен жақсы көреді. Ол және де барлық адамзатқа адал, ол -  Жердің үлкен патриоты.

Слайд арқылы мәлімет беру

Сабақтың соңы

 5мин

Рефлексия:

Кері байланыс: «Стикерлер»

Оқушылар стикерлерге жеке ойларын жазады:

• Мен нені үйрендім?
• Маған не қызықты болды?
• Маған не түсініксіз болып көрінді?

Менің келесі сабақта нені білгім келеді?

Қорытынды:

Оның шығармашылық бейнесін талантының тағы бір қыры толықтыра түседі.  Олжас Сүлейменов – ірі лингвист-зерттеуші, түркітанушы. О. Сүлейменовтың өзі шығармашылық кредосын былайша білдереді:  «Тарихпен және лингвистикамен бір ғана мақсат үшін айналысу – өз халқымның ішіндегі өз орнымды және халқымның адамзат ішіндегі орнын анықтау».

Олжас Сүлейменовтың шығармашылық бай, жарқын өмірі оның жеке мұрағатында бейнеленді, ол 1996 жылы сыйлық ретінде Қазақстан Республикасының Орталық мемлекеттік мұрағатына мемлекеттік сақтауға берілді.

Ақын, ойшыл Олжас Сүлейменовтың тұлғасы – халық тарихының бір бөлігі, оның ұлттық мақтанышы деп есептеуге болады.

Үй тапсырмасы

2 мин.

«Ұлы Даланың дара тұлғасы» тақырыбы бойынша шағын әңгіме жазу.